In Nederland worden er in debatten, projecten en subsidieaanvragen welbeschouwd maar twee soorten eenzaamheid onderkend: sociaal isolement en (existentiële) eenzaamheid. Dat klopt niet. Er zijn er in elk geval een stuk of tien en bij elk hoort een ander antwoord, een andere vorm van omkijken naar de eenzame. In Andries Baart (2021). Wat heet eenzaam? Een essay (2e aangevulde en herziene druk). Utrecht: Stichting Presentie legt de auteur uit welke vormen je zou moeten onderscheiden.
Enkele maanden na de aanvang van corona werd er aan de bel getrokken bij het buurtteam: Marieke, een jonge, alleenstaande vrouw met twee kinderen, was weer psychotisch aan het worden. Het was haar geleerd: niet laten oplopen, bijtijds hulp vragen. Dat deed ze dus, want ze draaide ze door, zag wat er niet was, verwaarloosde haar zoontjes en ging niet meer naar bed. Maar het buurtteam bezocht haar niet: in tijden van corona zijn die snotneusjes in dat benauwde huisje te gevaarlijk!
Het is een van de vele voorbeelden: je eenzaam voelen doordat je in je nood verlaten wordt. Marieke viel korte tijd later ten prooi aan een diepe psychose, werd gedwongen opgenomen en haar zoontjes in pleeggezinnen ondergebracht. Ze had de gerechtvaardigde verwachting dat helpers je helpen als je hulp nodig hebt, maar dat bleek te optimistisch.
Dit voorbeeld is ontleend aan een kleine publicatie van Andries Baart op Sociale Vraagstukken en vormt de introductie tot een ander denken over eenzaamheid dan gebruikelijk is. Dat andere denken is uitgewerkt in een essay* dat kosteloos gedownload kan worden. Daarin worden secuur en systematisch tien gestalten van eenzaamheid beschreven inclusief de oorzaken ervan en wat het leed zou kunnen verzachten.
*) Andries Baart (2021). Wat heet eenzaam? Een essay. (2e aangevulde en herziene druk). Utrecht: Stichting Presentie